Հանրահաշիվ

ա)
10⁴=10000
10³=1000
10²=100
10¹=10
10⁰=1
10^-1=1/10=0,1
10^-2=1/100=0,01
10^-3=1/1000=0,001
10^-4=1/10000=0,0001

բ)
2⁵=32
2⁴=16
2³=8
2²=4
2¹=2
2⁰=1
2^-1=1/2
2^-2=1/4
2^-3=1/8
2^-4=1/16
2^-5=1/32

գ)
(-3)³=-27
(-3)²=9
(-3)¹=-3
(-3)⁰=1
(-3)^-1=-(1/3)
(-3)^-2=1/9
(-3)^-3=-(1/27)

ա)
1^-1=1
-1¹=-1
(-1)¹=-1
(-1)^-1=1
-1^-1=-1

բ)
1^-2=1
-1²=-1
(-1)²=1
(-1)^-2=1
-1^-2=-1

գ)
2^-2=1/4
-2²=-4
(-2)²=4
(-2)^-2=1/4
-2^-2=-(1/4)

ա) -16

բ) -3

գ) -81

դ) 1

ե) -5 + (-4)=-9

զ) -5 + (-4)=-9

է) -4 + 5=1

ը) ((3^(^-1)) – (5(^-1)))(^-2)=56,25

թ) -8 + (-16)=-24

ժ) -9 + 9=0

ի) 16 . (-8)=-128

լ) -81 : -81=1

ա) =

բ) <

գ) <

դ) <

ե) >

զ) <

Երկրաչափություն

1.Գծիր տարածական մարմիններ՝ ուղղանկյունանիստ զուգահեռանիստ, խորանարդ: Նշիր յուրաքանչյուրի գագաթները, կողերը, նիստերը:

Ուղանկյունանիստ

նիստ=6

կող=12

գագաթ=8

Զուգահեռանիստ

նիստ=6

կող=12

գագաթ=8

խորանարդ

նիստ=6

կող=12

գագաթ=8

2.Քանի՞ նիստ, քանի՞ կող և քանի՞ գագաթ ունեն զուգահեռագիծը, ուղղանկյունանիստը, խորանարդը: 

նիստ=6
կող=12
գագաթ=8

3.Խորանարդի նիստերից մեկի պարագիծը 32 սմ է:

Գտեք այդ խորանարդի բոլոր կողերի երկարությունների գումարը:

32 / 4=8սմ

8 . 12=92սմ

4.ABCDA1B1C1D1 զուգահեռանիստի մեջ գտեք՝

ա) B1C1–ը և DC–ն, եթե BC = 5 սմ, A1B1 = 4 սմ

A1B1=DC=4սմ

BC=B1C1=5սմ

բ) զուգահեռանիստի BC, CD, CC1 կողերը, եթե AB = a,

AA1 = b, AD = c:

AD=BC=c

AB=CD=a

AA1=CC1=b

5. 48 սմ երկարությամբ մետաղաձողը բաժանել են
հավասար մասերի և այդ մասերն ընդունելով որպես կողեր՝ պատրաստել են խորանարդ: Գտեք այդ խորանարդի կողի երկարությունը:

48 / 6=8սմ

Կենսաբանություն

Մարդու բոլոր ոսկրերն իրենց միացումներով կազմում են կմախքը, որը հենաշարժիչ համակարգի պասիվ մասն է, կմախքի տարբեր օղակները շարժման մեջ դնող մկանները՝ ակտիվ մասը։ Հենաշարժիչ համակարգն օրգանիզմում կատարում է հենարանային, պաշտպանական, տեղաշարժման ֆունկցիա:

Կմախքը մարմնի հենարանն է, նրան տալիս է որոշակի ձև և դիրք տարածության մեջ։ Ոսկրերը միանալով առաջացնում են խոռոչներ և պաշտպանում նրանցում գտնվող օրգաններն արտաքին ազդեցություններից։ Գանգատուփը գլխուղեղի զետեղարանն է, ողնաշարային խողովակը՝ ողնուղեղի ոսկրապատյանը, կրծքավանդակը պաշտպանում է սիրտը, թոքերը, խոշոր անոթները, կոնքը՝ սեռական, միզային և մարսողական համակարգերի որոշ օրգանները։ Ոսկրերը պարունակում են հանքային փոխանակությանը մասնակցող աղեր։ Ոսկորը նաև արյունաստեղծ օրգան է։

Յուրաքանչյուր ոսկր մի քանի հյուսվածքներից կազմված բարդ օրգան է։ Արտաքինից ոսկրը պատված է շրջոսկրով։ Այն բարակ, ամուր, արյունատար անոթներով և նյարդերով հարուստ շարակցահյուսվածքային թիթեղ է, ապահովում է ոսկրի սնուցումը և աճը։ Շրջոսկրը բացակայում է հոդավորվող մակերեսներում։

Տարբերում են ոսկրերի հետևյալ տեսակները՝ խողովակավոր, սպունգանման, տափակ և խառը։

Ոսկրերն աճում են երկարությամբ և հաստությամբ։ Ոսկրի աճը հաստությամբ պայմանավորված է շրջոսկրի ոսկրաստեղծ հատկությամբ։ Նրա ներքին մակերեսի բջիջների բաժանման շնորհիվ ոսկրի մակերևույթին առաջանում են ոսկրաբջիջների նոր շերտեր, իսկ դրանց շուրջը՝ միջբջջային նյութ։ Ոսկրերի ծայրերում գտնվող աճառահյուսվածքի բջիջների բաժանման շնորհիվ ոսկրերն աճում են երկարությամբ։

Ոսկրերի աճը կարգավորում է հիպոֆիզի առջևի բլթի աճի հորմոնը։ Չափահաս մարդու ոսկրերը չեն աճում, սակայն հին ոսկրանյութի փոխարինումը նորով շարունակվում է ամբողջ կյանքում։

Կենսաբանություն

Զգայական համակարգ , վերլուծիչներ, բարձրակարգ կենդանիների և մարդու անատոմա-ֆիզիոլոգիական բարդ համակարգեր, որոնք ընդունում և նուրբ վերլուծության են ենթարկում արտաքին ու ներքին միջավայրի բոլոր գրգիռները։ Ֆիզիոլոգիայում անալիզատոր հասկացությունը մտցրել է ռուս գիտնական Ի. Պ. Պավլովը:

Յուրաքանչյուր անալիզատոր բաղկացած է ծայրամասային ընկալող հարմարանքիցխ ընդունիչից, գրգիռը կենտրոնական նյարդային համակարգ փոխանցող հաղորդիչ ուղուց և գլխուղեղի կեղևում տեղակայված բարձրագույն կենտրոնից, որտեղ նյարդային գրգիռը վերածվում է զգայունության։ Անալիզատոր են զգայարանները (լսողության, տեսողության, համի, շոշափելիքի, հոտառության) և ներքին օրգանների ու մկանների հատուկ ընդունիչ գոյացությունները։

Անալիզատորի որոշ ընդունիչներ գրգիռներն ընկալում են տարբեր հեռավորությունից (դիստանտ ընդունիչներ), մյուսները միայն հպվելով (կոնտակտային ընդունիչներ)։ Անալիզատորի համընդհանուր գործունեությամբ ապահովվում է կենդանական օրգանիզմների ճշգրիտ և նյարդային հարմարվողականությունը միջավայրի պայմաններին։ Անալիզատորի գործունեության ուսումնասիրությունն ունի տեսական ե գործնական նշանակություն ֆիզիոլոգիայի, փիլիսոփայության, հոգեբանության, բժշկության, ինչպես նաև տեխնիկայի առաջընթացի համար։ Տեխնիկայում անալիզատորով զբաղվում է ինժեներական հոգեբանությունը։

Երկրաչափություն

1.Գտեք ABCD զուգահեռագծի անկյունները, եթե նրա  մի կողմին առընթեր անկյունների տարբերությունը 70 աստիճան է:

55, 125, 125, 55

2.Գտեք ուռուցիկ  տասանկյան  անկյունները, եթե դրանք իրար հավասար են: 

10-2=8

8*180=1440

1440:10=144

3.Գտեք զուգահեռագծի անկյունները, եթե  երկու անկյունների գումարը 142 աստիճան է:

142:2=71

180-71=109

109, 71, 19, 71

4.ABCDքառակուսու անկյունագծերի հատման կետից մինչև AB կողմը եղած հեռավորությունը 8,3 սմ է: Գտեք քառակուսու պարագիծը:

8,3*2=16,6

16,6*4=66,4

5.Ուռուցիկ քառանկյան անկյունագծերը հավասար են 22մ և 18մ: Գտեք այն քառանկյան պարագիծը, որի գագաթները տրված քառանկյան կողմերի միջնակետերն են:

6.Գտեք ABCD շեղանկյան պարագիծը, եթե <B=60⁰, անկյունագծերից մեկը՝ AC=35սմ:

35*4=140

7.Ուղղանկյուն սեղանի հիմքերն են a և b, անկյուններից մեկը՝ : Գտեք սեղանի փոքր սրունքը, եթե a=10սմ, b=15սմ, =45⁰:

8.Գտեք ABCD ուղղանկյան կողմերը, եթե  պարագիծը 84 սմ է, իսկ կողմերից մեկը չորս անգամ մեծ է մյուս կողմից:

4x+x+4x+x=84

10x=84

x=8,4

84*4=33,6

Պատ, 8,4; 33,6